Democratisch onderwijs roept vaak veel vragen op – zeker bij ouders. Sommigen zijn enthousiast over het idee dat kinderen inspraak krijgen. Anderen twijfelen: “Leert mijn kind wel genoeg?”, “Is er wel structuur?”, “Wordt het geen chaos?”.
In deze blog beantwoorden we de vragen die ouders vaak hebben, maar niet altijd durven stellen.
Vraag 1: “Doet mijn kind hier wel voldoende kennis op?”
Ja, maar op een andere manier. In plaats van een vast curriculum kiest het kind (vaak met begeleiding) zelf leerdoelen. Dit betekent niet dat rekenen en taal verdwijnen, maar dat het kind mede bepaalt wanneer en hoe het die vaardigheden leert.
Het resultaat: intrinsiek gemotiveerd leren in plaats van leren omdat het moet.
Vraag 2: “Is er nog wel discipline en structuur?”
Absoluut. Democratisch betekent niet grenzeloos. Er zijn wel degelijk afspraken en regels – maar die zijn samen met de leerlingen opgesteld. Dit zorgt ervoor dat regels gezien worden als rechtvaardig en beter worden nageleefd. Structuur is aanwezig, alleen is die flexibeler en collectief gedragen.
Vraag 3: “Kan mijn kind omgaan met die vrijheid?”
Niet ieder kind kan meteen omgaan met vrijheid. Daarom worden kinderen hierin begeleid. Zelfsturing wordt stap voor stap aangeleerd. Sommige scholen bieden bijvoorbeeld een opbouw in zelfstandigheid per leeftijdsgroep.
Het draait om vertrouwen én coaching.
Vraag 4: “Wat als mijn kind niks wil doen?”
Dat komt voor, zeker in het begin. Soms moeten kinderen eerst “ontscholen”: afleren dat leren alleen iets is wat móét. Als kinderen eenmaal weer ontdekken wat ze leuk vinden, komt de motivatie vaak vanzelf terug. Leraren spelen hierbij een coachende rol, geen controlerende.
Vraag 5: “Wordt mijn kind voorbereid op het echte leven?”
Juist wel. Democratisch onderwijs leert kinderen samenwerken, verantwoordelijkheid nemen, conflicten oplossen en kritisch denken – vaardigheden die van groot belang zijn in de maatschappij. De nadruk ligt op sociale, persoonlijke en academische ontwikkeling.
Democratisch onderwijs is anders – en dat roept vragen op. Maar veel van die zorgen zijn gebaseerd op aannames. Door in gesprek te blijven, kun je als ouder ontdekken of dit onderwijs bij je kind (en bij jou) past.