Hoe laat je jonge kinderen samen beslissingen nemen zónder dat de luidste stem altijd wint? Sociocratie biedt hiervoor een heldere methode. In deze blog leg ik uit hoe sociocratische besluitvorming werkt in het basisonderwijs.
Wat is sociocratie?
Sociocratie is een vorm van besluitvorming waarin elk individu even belangrijk is. Besluiten worden niet genomen bij meerderheid, maar op basis van consent: een besluit gaat door zolang niemand een beargumenteerd bezwaar heeft dat het doel van de groep belemmert.
Waarom sociocratie in de klas op onze Democratishe school?
- Iedereen wordt gehoord, ongeacht leeftijd of persoonlijkheid.
- Besluiten worden gedragen door de hele groep.
- Het leert kinderen luisteren, argumenteren en samenwerken.
Hoe ziet dat eruit in onze klas?
- Rondetafel: elk kind krijgt om de beurt het woord. Iedereen luistert zonder te onderbreken.
- Voorstelronde: een leerling of leerkracht doet een voorstel.
- Reactieronde: iedereen geeft feedback of stelt vragen.
- Bezwaarronde: alleen bij beargumenteerde bezwaren wordt het voorstel aangepast of verworpen.
- Besluit: als er geen bezwaren zijn, is er consent.
Een praktijkvoorbeeld
In de groep komt het voorstel: “We willen een rustig hoekje inrichten in de klas.” Na de reactieronde zegt één leerling: “Ik denk dat het te druk wordt in de klas, we hebben al weinig ruimte.” De groep besluit om samen te kijken waar er plek is, en maakt daarna een aangepast voorstel.
Wat leren kinderen hiervan?
- Denken in belangen in plaats van standpunten.
- Constructief omgaan met conflicten.
- Samen verantwoordelijkheid dragen.
- Sociocratie in de klas biedt een krachtig alternatief voor de gebruikelijk “Wie is voor?”- stemming. Het laat kinderen ervaren dat beslissingen gedragen en doordacht kunnen zijn, en dat hun stem telt – altijd.